Skrócony tydzień pracy

Czym jest skompresowany tydzień pracy?

Skompresowany tydzień pracy (inaczej: skondensowany) to nowoczesny model organizacji czasu, w którym pełnoetatowy wymiar godzin pracy (np. 40 tygodniowo) jest realizowany w mniejszej liczbie dni niż tradycyjne pięć. Najczęściej pracownicy wykonują swoje obowiązki przez cztery dni po 10 godzin, zyskując dodatkowy dzień wolny bez zmiany wynagrodzenia czy wymiaru godzinowego. Model ten był testowany na całym świecie, m.in. przez firmę Deloitte w Polsce w 2023 roku.

Czym różni się skompresowany tydzień pracy od skróconego czasu pracy?

O skompresowanym tygodniu pracy mówimy, gdy liczba godzin pracy w tygodniu pozostaje niezmieniona, ale są one rozłożone na mniejszą liczbę dni (np. 4 dni po 10 godzin zamiast 5 dni po 8 godzin).

Skrócony czas pracy to sytuacja, w której całkowita liczba godzin pracy w tygodniu jest zmniejszona (np. zamiast 40 godzin tygodniowo, pracownik wykonuje 32 godziny). Często wiąże się to z obniżeniem wynagrodzenia, choć istnieją wyjątki, jak decyzja szkockiego rządu, który utrzymał dotychczasowe płace.

Korzyści wprowadzenia skompresowanego tygodnia pracy w organizacji

W 2023 roku firmy z USA i Kanady przez 12 miesięcy brały udział w pilotażowym programie „4 Day Week Global”. Z opublikowanego raportu wynika, że wprowadzenie skompresowanego tygodnia pracy:

• o 15% zwiększyło przychody organizacji w okresie trwania pilotażu – skrócone harmonogramy zmuszały zespoły do efektywniejszego planowania, co przełożyło się na lepsze wyniki;
• o 32% zmniejszyło wskaźnika odejść – dodatkowy dzień wolny okazał się istotną korzyścią, budującą lojalność pracowników;
• o 69% zmniejszyło się wypalenie zawodowe pracowników.

Ponadto 51% uczestników pilotażu potwierdziło, że czuje większą kontrolę nad swoim harmonogramem, a aż 95% chciało kontynuować pracę w tym systemie.

Podobnie optymistycznie prezentują się wyniki badania z Islandii, która również wprowadziła pilotażowo skompresowany tydzień pracy w sektorze publicznym:

• 42% pracowników zauważyło, że w ich życiu prywatnym nastąpiło zmniejszenie stresu.
• 97% ankietowanych pracowników stwierdziło, że ​​krótszy czas pracy ułatwił im pogodzenie pracy z życiem prywatnym lub przynajmniej pozwolił utrzymać tę równowagę na dotychczasowym poziomie.

Podsumowując, skompresowany tydzień pracy to:

✅ Poprawa równowagi między życiem zawodowym a prywatnym pracowników – dodatkowy dzień wolny pozwala im na regenerację, spędzenie czasu z rodziną i realizację pasji.

✅ Wzrost produktywności zespołów – skoncentrowane bloki pracy mogą zwiększać efektywność, ponieważ pracownicy są bardziej zmotywowani do wykorzystania ograniczonego czasu.

✅ Redukcja kosztów operacyjnych – organizacje mogą obniżyć koszty związane z eksploatacją biur (np. energii elektrycznej, ogrzewania) w dni, kiedy biura są zamknięte.

✅ Skuteczna metoda pozyskiwania i retencji talentów – elastyczne formy pracy są atrakcyjnym benefitem dla potencjalnych i obecnych pracowników.

✅ Mniejsze obciążenie środowiska i niższe koszty własne pracowników – zredukowana liczba dojazdów do pracy zmniejsza emisję CO₂ i koszty transportu.

Wyzwania i zagrożenia związane z wprowadzeniem skompresowanego tygodnia pracy

Skompresowany tydzień pracy nie jest „złotym środkiem” na problemy z retencją, a jego wprowadzenie wiąże się z pewnymi zagrożeniami:

❌ Przemęczenie pracowników – wydłużone dni pracy mogą prowadzić do większego zmęczenia i obniżenia efektywności w późniejszych godzinach dnia.

❌ Potencjalne problemy z obsługą klientów – skrócenie tygodnia pracy o jeden dzień obniża dostępność obsługi klienta. O ile to rozwiązanie jest do przyjęcia w sektorze publicznym, o tyle w prywatnych firmach może wiązać się z odpływem klientów.

❌ Trudności w zarządzaniu czasem – nie wszystkie stanowiska mogą efektywnie funkcjonować w skompresowanym systemie. Im bardziej specjalistyczne stanowisko, tym trudniej jest pracownikowi utrzymać wysoki poziom skupienia przez dłuższy czas.

❌ Opór organizacyjny – część pracowników podchodzi sceptycznie do rozwiązania ze względów organizacyjnych, np. osoby pracujące po 10 godzin mają często trudności z zapewnieniem odpowiedniej opieki swoim dzieciom.

❌ Prawo pracy – wydłużone godziny pracy w ciągu dnia mogą wymagać dostosowania do lokalnych przepisów prawnych i regulacji dotyczących nadgodzin.

Jak organizacja może przygotować się na wprowadzenie skompresowanego tygodnia pracy?

Wprowadzenie skompresowanego tygodnia pracy wymaga przemyślanej strategii. Oto kluczowe kroki:

Krok 1: Zapytaj zespół o zdanie

Rozmowy z pracownikami pozwolą Ci zrozumieć ich potrzeby i ocenić gotowość do zmian. O opinię możesz zapytać również potencjalnych kandydatów, wykorzystując do tego media społecznościowe. Z sondażu przeprowadzonego przez Instytut Badań Rynkowych i Społecznych wynika, że tylko 19,2% pracowników zdecydowanie poparłoby wprowadzenie czterodniowego tygodnia pracy, przy utrzymaniu dotychczasowego wynagrodzenia. Badanie potrzeb zespołu ma więc głębokie uzasadnienie.

Krok 2: Wprowadź zmiany na zasadzie pilotażu

Wdrożenie skompresowanego tygodnia pracy na próbę w wybranych działach lub na określony czas pomoże Ci ocenić efektywność tej formy i zidentyfikować problemy. Wykorzystaj możliwości platformy HR i regularnie badaj zaangażowanie i satysfakcję pracowników, biorących udział w pilotażu.

Krok 3: Przygotuj kadrę zarządzającą na zmiany

Wszyscy managerowie powinni zostać przeszkoleni w zakresie planowania, monitorowania wyników i wspierania pracowników w nowym systemie pracy, zanim zostanie on wdrożony.

Krok 4: Zadbaj o zgodność z prawem

Upewnij się, że nowy system będzie spełniał wymogi prawne dotyczące godzin pracy i nadgodzin. Zweryfikuj zapisy swoich wewnętrznych polityk i przygotuj komunikację marketingową, która podkreśli wartość nowego benefitu.

Krok 5: Zadbaj o odpowiednie dostosowanie harmonogramów pracy do potrzeb organizacji

Upewnij się, że zmiana trybu pracy nie będzie powodować przerw w obsłudze klientów lub realizacji kluczowych procesów.

Krok 6: Wprowadź zmiany i monitoruj efekty

Regularnie oceniaj efektywność oraz satysfakcję pracowników, aby mieć pewność, że ulepszony model pracy sprzyja ich dobrostanowi i móc reagować na pojawiające się wyzwania.

Skompresowany tydzień pracy – podsumowanie

Skompresowany tydzień pracy to innowacyjny model, który może przynieść liczne korzyści biznesowe, takie jak zwiększenie produktywności, poprawa retencji talentów i oszczędności operacyjne. Jednak nie każda organizacja może pozwolić sobie na zmianę modelu pracy i nie w każdej skompresowany tydzień pracy się sprawdzi. Z ostatnich badań Polskiego Instytutu Ekonomicznego wynika, że to rozwiązanie realizuje lub planuje wprowadzić zaledwie 2% polskich firm, a z kolei 30% firm wskazuje, że nie ma możliwości stosowania tej formy w związku ze specyfiką przedsiębiorstwa.

Jeśli Twoja firma jest gotowa podjąć wyzwanie, skompresowany tydzień pracy może stać się istotnym elementem budowania przewagi konkurencyjnej na rynku pracy.