Pokolenie X

Definicja pokolenia X

Pokoleniem X nazywamy osoby urodzone w latach 1965-1980. W różnych krajach te ramy czasowe są nieco inne – czasem rok graniczny to 1979, a czasem nawet 1983. Wynika to ze specyficznych przemian społecznych, politycznych i technologicznych.

Skąd wzięła się nazwa „Pokolenie X”?

Nazwa „Pokolenie X” została spopularyzowana przez książkę Douglasa Couplanda „Generation X: Tales for an Accelerated Culture” z 1991 roku, która opisuje życie i doświadczenia osób urodzonych w tym okresie. Coupland przyznał w jednym z wywiadów, że zaczerpnął ją z książki „Class: A Guide Through the American Status System” autorstwa Paula Fussella, który użył „X” w odniesieniu do grupy ludzi, którzy nie chcieli przejmować się presją społeczną, pieniędzmi oraz statusem.

 „X” może wyrażać też niewiadomą lub nieoznaczoność, a teoretycy często uznają, że przedstawiciele tego pokolenia są nieco zagubieni w rzeczywistości.

Inne nazwy pokolenia X

Funkcjonuje kilka bardziej specyficznych określeń, odnoszących się do pokolenia X, np.:

• „Latchkey generation”, czyli dosłownie „pokolenie z kluczem na szyi”, ponieważ dzieci często pozostawały bez opieki w domu po szkole, dopóki ich rodzice nie wrócili z pracy.
• „Baby Busters”, co wynika z mniejszej liczby urodzeń po okresie „Baby Boomers”.
• „MTV Generation”, jako że stacja MTV debiutowała w 1981 roku.
• „Slacker Generation”, co oznacza „pokolenie luzaków” i wiąże się ze specyficznym stylem nowoczesnego zarządzania firmami, jakie wdrożyli m.in. Jeff Bezos czy Elon Musk.
• „Sandwich Generation”, czyli „pokolenie kanapkowe”, które ma zarówno starych rodziców, jak i małe dzieci, więc musi opiekować się jednymi i drugimi równocześnie.

Polski socjolog Witold Wrzesień proponuje dodatkowo posługiwanie się polskim odpowiednikiem Generacji X – „Pokoleniem Końca Wieku”, ponieważ ich doświadczeniem pokoleniowym jest upadek PRL-u i przemiany ustrojowe. W jego ramach wyróżnia jeszcze trzy bliskie sobie generacje: „Pokolenie '89” (osoby urodzone w latach 1964-1970), „Dzieci Transformacji” (1971-1976) oraz „Maruderów Końca Wieku” (1977-1982).

Charakterystyka pokolenia X

• Przedstawiciele pokolenia X wraz z Milenialsami dominują na rynku pracy. Rozpoczynali swoje życie zawodowe w czasach mocno niestabilnych, a wielu z nich z sukcesem znalazło swoje nisze w biznesie i dziś stanowią trzon kadry managerskiej lub zarządzają korporacjami, jak założyciele Google – Sergey Brin i Larry Page.
• Pokolenie X jest też lepiej wykształcone od swoich rodziców, interesuje się życiem politycznym i orientuje w sytuacji społecznej. To pokolenie ludzi ambitnych, zorientowanych na sukces, samodzielnych i sumiennych. Szanują autorytety oraz są przywiązani do tradycji.
• Przedstawiciele pokolenia X zmieniali się wraz z technologią i przeszli ze świata analogowego do świata cyfrowego. Pierwsi grali w gry komputerowe, pierwsi korzystali z internetu. Mają ostrożny stosunek do mediów społecznościowych – są na nich często obecni, ale mogą się bez nich obyć. W internecie szukają treści poradnikowych i instruktażowych, chętnie recenzują produkty.
• W 2015 roku 55% start-upów założonych było przez przedstawicieli pokolenia X, ale mimo swojego obeznania technicznego i innowacyjności najbardziej ufają oni kontaktom face-to-face i papierowemu archiwum.
• Kobiety z pokolenia X, częściej niż kobiety w poprzednich pokoleniach, opiekują się swoimi rodzinami i jednocześnie pracują na pełen etat.
• Pokolenie X jest często uważane za pierwsze, które musiało stawić czoła niestabilności na rynku pracy, zmianom społecznym i rozpadowi rodzin (wzrost liczby rozwodów) i zmniejszeniu zapewnianych przez państwo korzyści społecznych. Cenią równowagę między życiem prywatnym a zawodowym.

Jak zarządzać talentami z pokolenia X?

Przedstawiciele pokolenia X jeszcze przez długi czas będą aktywni na rynku pracy, dlatego warto zadbać o ich specyficzne potrzeby, aby osiągali maksymalną wydajność. Na co zwrócić szczególną uwagę?

• Zewnętrzna oferta szkoleniowa. Chociaż pracownicy z pokolenia X awansują rzadziej niż milenialsi, są lojalni wobec pracodawców, a potrzeba rozwoju zawodowego nie jest ich główną motywacją do zmiany pracy. Chcą się jednak rozwijać dzięki zewnętrznym szkoleniom oraz coachingowi i to bardziej niż poprzez szkolenia wewnętrzne. Firmy powinny więc umożliwiać pracownikom udział w konferencjach branżowych, grupach roboczych, seminariach, warsztatach, organizacjach zawodowych itp.
• Wsparcie innowacyjności. Pokolenie X, mimo że dorastało w czasach bez internetu, dobrze radzi sobie z technologią. Nowoczesne narzędzia, automatyzujące ich pracę oraz możliwość eksperymentowania i poszukiwania rozwiązań motywują iksy do efektywności.
• Otwarta komunikacja. Pokolenie X jest dobrze zorganizowane i ceni sobie otwartość, chętnie przyjmując feedback i go udzielając. Stworzenie kanałów komunikacji i zaangażowanie w stały dialog wzmocni w pracownikach X zaufanie wobec firmy.
• Dostosowane benefity pracownicze. Pokolenie X, jako przedstawiciele „sandwich generation”, cenią sobie bezpieczeństwo, jakie daje np. prywatne ubezpieczenie medyczne i świadczenia emerytalne.
• Work-life balance. Przedstawiciele pokolenia X kładą duży nacisk na równowagę między pracą a życiem osobistym. Elastyczny grafik, możliwość pracy zdalnej czy dodatkowe dnie wolne są czynnikami motywującymi do efektywności w pracy.
• Uznanie osiągnięć i wkładu. Wsparcie ze strony przełożonych, uznanie za osiągnięcia oraz nagrody za dobrą pracę podnoszą zaangażowanie i poziom lojalności wśród iksów.

Zarządzanie różnorodnością. Pracownicy X chętniej współpracują z firmami, które promują różnorodność wiekową w zespole. Firmy powinny więc kłaść szczególny nacisk na ten aspekt, budując swoją strategię wizerunkową.