Wynagrodzenie pośrednie

Czy w Polsce funkcjonuje pojęcie wynagrodzenia pośredniego?

Angielskie określenie Indirect compensation, czyli dosłownie „wynagrodzenie pośrednie”, nie ma swojego odpowiednika w polskim prawie i w środowisku HR. Dwoma najbliższymi znaczeniowo odpowiednikami angielskiego pojęcia są „świadczenia pozapłacowe” lub „benefity pracownicze” i są to różne dodatki, które pracodawca oferuje pracownikowi poza regularnym wynagrodzeniem pieniężnym. Ich celem jest przyciąganie i zatrzymywanie pracowników, podnoszenie ich satysfakcji z pracy oraz wspieranie w zachowaniu równowagi między życiem zawodowym a prywatnym.

Na to, co pracodawca może uznać za świadczenie pozapłacowe / benefit pracowniczy, wpływają przepisy prawne, m.in. Kodeks pracy i przepisy skarbowe.

Jaka jest różnica między wynagrodzeniem a świadczeniami pozapłacowymi?

Według zapisów Kodeksu pracy w Polsce wynagrodzenie ma przede wszystkim formę pieniężną oraz składa się ze stałych i zmiennych składników. Stałe składniki to np.: miesięczne wynagrodzenie zasadnicze, stałe dodatki, takie jak stażowy czy funkcyjny, stałe miesięczne premie regulaminowe. Do zmiennych składników wynagrodzenia zaliczamy wynagrodzenie określone prowizyjnie, stawką godzinową lub akordową, a także wynagrodzenie za godziny nadliczbowe oraz premie w zmiennej wysokości.

Termin „świadczenia pozapłacowe” obejmuje dodatki, które nie są wypłacane bezpośrednio w formie gotówki, ale nadal mają znaczącą wartość dla pracownika. Odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu odpowiedniego poziomu zadowolenia z pracy i zapewnieniu równowagi między życiem zawodowym a prywatnym, dlatego powinny być odpowiednio dopasowane do potrzeb pracowników.

Przykłady świadczeń pozapłacowych

Świadczenia pozapłacowe współtworzą pakiet oferowany przez organizację, który może wpłynąć na decyzję pracownika o podjęciu lub kontynuowaniu pracy w firmie. Możemy je podzielić na te, które mają policzalną wartość pieniężną i te, których wartości nie da się wyliczyć.

Do tych pierwszych możemy zaliczyć m.in.:

• Ubezpieczenie zdrowotne dla pracownika i jego bliskich, w tym np. pokrycie kosztów leczenia, opieki dentystycznej itp., które odciąża pracowników finansowo w zakresie opieki zdrowotnej.
• Obligatoryjne plany emerytalne, w tym składki na fundusze emerytalne lub inne programy oszczędnościowe (np. Pracownicze Plany Kapitałowe) związane z emeryturą, które zabezpieczają przyszłość finansową pracowników.
• Dodatkowe płatne dni urlopu, które nie wynikają z umowy o pracę, ale są regulowane wewnętrznymi przepisami organizacji, np. urlop menstruacyjny.
• Zniżki dla pracowników – dostęp do produktów lub usług firmy w obniżonych cenach.
• Zwrot kosztów nauki – wsparcie finansowe na dalsze kształcenie lub zdobywanie certyfikatów zawodowych, które zachęca pracownika do ciągłego uczenia się i rozwoju.

Do świadczeń o trudnej do określenia wartości pieniężnej zaliczamy:

• Elastyczne godziny pracy – praca zdalna, praca hybrydowa, grafik dopasowany do otrzeb pracownika czy skondensowane tygodnie pracy wspierają lepszą równowagę między życiem zawodowym a prywatnym.
• Programy uznania – docenianie osiągnięć pracowników w formie publicznego uznania zasług wzmacnia ich poczucie wartości i uznania.
• Możliwości rozwoju zawodowego – dostęp do mentoringu, coachingu lub programów rozwoju przywództwa pomagają pracownikom w rozwoju zawodowym.
• Kultura organizacyjna – wspierające, inkluzywne i współpracujące środowisko pracy zwiększa ogólne zadowolenie z pracy.
• Programy wellness – inicjatywy promujące zdrowie fizyczne, psychiczne i emocjonalne, np. karnet na siłownię lub basen, wsparcie w zakresie zdrowia psychicznego czy warsztaty zarządzania stresem.

Te i inne podobne propozycje znacząco wpływają na doświadczenie pracownika, jego osobistą satysfakcję, a nawet sytuację rodzinną.

Korzyści, które pracodawcy zyskują dzięki świadczeniom pozapłacowym

Wdrożenie dobrze zrównoważonej strategii świadczeń i benefitów pracowniczych przynosi pracodawcom liczne korzyści, w tym:

• Zwiększenie retencji pracowników. Kompleksowy pakiet świadczeń może zmniejszyć rotację, zwiększając zadowolenie z pracy i lojalność pracowników.
• Przyciąganie najlepszych talentów. Oferowanie konkurencyjnego wynagrodzenia i dodatków pozapłacowych może sprawić, że organizacja stanie się bardziej atrakcyjna dla szerokiej puli kandydatów i wyróżni się na tle konkurencji.
• Zwiększona produktywność. Pracownicy, którym oferuje się dodatkowe świadczenia, są bardziej zaangażowani i zmotywowani, co prowadzi do wyższych poziomów produktywności.
• Efektywność kosztowa. Świadczenia pozapłacowe to wartościowe rozwiązania, chociaż ich koszt wcale nie musi być dużym obciążeniem dla budżetu organizacji.
• Poprawa reputacji firmy. Solidny pakiet świadczeń przyczynia się do budowania pozytywnej marki pracodawcy, poprawiając reputację organizacji na rynku.

Korzyści, które pracownicy zyskują dzięki świadczeniom pozapłacowym

Pozapłacowe formy wynagrodzenia oferują wiele korzyści również pracownikom, m.in.:

• Bezpieczeństwo finansowe. Świadczenia takie jak ubezpieczenie zdrowotne i plany emerytalne zapewniają pracownikom długoterminową stabilność finansową.
• Równowaga między życiem zawodowym a prywatnym. Elastyczne godziny pracy i przyjazne polityki dotyczące płatnych urlopów pomagają pracownikom lepiej zarządzać swoim życiem osobistym i zawodowym.
• Osobisty i zawodowy rozwój. Możliwości ciągłego uczenia się, rozwoju zawodowego i uznania przyczyniają się do osobistej satysfakcji i awansu zawodowego.
• Zwiększone zadowolenie z pracy. Wspierające środowisko pracy, w połączeniu z dopasowanym pakietem świadczeń, prowadzi do wyższego poziomu zadowolenia z pracy i ogólnego dobrostanu.
• Zmniejszony stres. Dostęp do programów wellness i świadczeń zdrowotnych może złagodzić stres pracowników i pozwolić im lepiej skupiać się na pracy.

Jak skutecznie wdrożyć dodatkowe formy wynagrodzenia w swojej organizacji?

Aby maksymalnie wykorzystać potencjał dodatkowych form wynagrodzenia, warto rozważyć następujące strategie:

• Zrozumienie potrzeb pracowników. Regularnie badaj potrzeby zespołu. Używaj ankiet, aby dowiedzieć się, które świadczenia są najbardziej cenione przez Twoich pracowników.
• Dostosowanie pakietów świadczeń. Dopasuj ofertę świadczeń do zróżnicowanych potrzeb pracowników, biorąc pod uwagę czynniki, takie jak wiek, status rodzinny i etap kariery.
• Jasna komunikacja. Upewnij się, że pracownicy są świadomi, jakie świadczenia oferuje im organizacja oraz jak mogą z nich korzystać.
• Regularny przegląd i aktualizacja. Zachowaj konkurencyjność, regularnie przeglądając oferty wynagrodzeń na rynku i wprowadzając zmiany na podstawie opinii pracowników oraz trendów.
• Promowanie pozytywnej kultury. Twórz środowisko pracy, które wspiera i uzupełnia strategię wynagrodzeń, zapewniając pracownikom poczucie wartości i uznania.

Świadczenia pozapłacowe – podsumowanie

Świadczenia pozapłacowe to istotny element ogólnej strategii nagradzania pracowników. Podczas gdy wynagrodzenie w formie finansowej pozwala pracownikom opłacać rachunki, świadczenia pozapłacowe oferują wartość niematerialną, wspierając zdrowie, dobrostan i rozwój zawodowy pracowników.

Przemyślane wdrożenie dobrze zrównoważonego pakietu świadczeń pozwala organizacjom przyciągać najlepsze talenty, zwiększać retencję pracowników i tworzyć pozytywne środowisko pracy, co ostatecznie prowadzi do większego sukcesu organizacyjnego.