Benchmarking wynagrodzeń

Benchmarking wynagrodzeń – definicja

Benchmarking wynagrodzeń to proces porównywania wynagrodzeń oferowanych przez organizację z wynagrodzeniami na analogicznych stanowiskach w innych firmach lub w ramach tej samej branży. Jest narzędziem controllingu personalnego i służy do ustalenia poziomu wynagrodzeń, który z jednej strony będzie satysfakcjonujący dla pracowników, a z drugiej strony optymalny dla budżetu firmy i konkurencyjny wobec innych podmiotów na rynku.

Kiedy warto wdrożyć benchmarking wynagrodzeń?

Wprowadzenie benchmarkingu wynagrodzeń pomaga utrzymać równowagę między satysfakcją pracowników a efektywnością kosztową firmy. Szczególnie przydaje się w sytuacjach, gdy:

• firma decyduje się na organizację okresowych przeglądów wynagrodzeń, aby dostosowywać ich wysokość do zmiennych warunków rynkowych, uwzględniając inflację oraz nowe regulacje prawne;
• na rynku pracy wzrasta konkurencja, np. gdy firmy z tej samej branży agresywnie rekrutują pracowników lub oferują coraz wyższe wynagrodzenia;
• wzrasta rotacja pracowników, co wymaga wykluczenia wynagrodzeń jako czynnika wywołującego to zjawisko;
• firma przechodzi reorganizację, co wymaga ustalenia nowych, atrakcyjnych polityk płacowych;
• w firmie powstają nowe stanowiska pracy, dla których trzeba określić odpowiedni poziom wynagrodzeń;
• w firmie prowadzone są lub będą negocjacje płacowe ze związkami zawodowymi.

📌 Ważne! Rynek pracy, oczekiwania pracowników oraz trendy w zarządzaniu zasobami ludzkimi zmieniają się dynamicznie i wpływają na płace. Dlatego benchmarking wynagrodzeń powinien być traktowany jako proces ciągły, a nie działanie doraźne. 

Jakie korzyści zapewnia stosowanie benchmarkingu wynagrodzeń?

Benchmarking wynagrodzeń pozwala firmie m.in.:

• zachować konkurencyjność na rynku pracy oraz budować pozytywny wizerunek pracodawcy;
• przyciągać i utrzymywać utalentowanych pracowników;
• zwiększać satysfakcję i zaangażowanie zespołu;
• zmniejszać rotację pracowników oraz obniżać koszty rekrutacji;
• optymalizować zarządzanie kosztami;
• zapewniać zgodność z przepisami i regulacjami;
• skuteczniej planować budżet w długoterminowej perspektywie;
• efektywnie negocjować warunki wynagrodzeń w ramach układów zbiorowych ze związkami zawodowymi.

Jak przeprowadzić benchmarking wynagrodzeń?

Proces benchmarkingu wynagrodzeń opiera się na dwóch kluczowych filarach: zebraniu rzetelnych, aktualnych danych rynkowych oraz ich dogłębnej analizie. Aby skutecznie porównać system wynagrodzeń z rynkowymi standardami, należy wykonać następujące kroki:

1. Określ cele

Zdefiniuj powód, dla którego Twoja firma chce przeprowadzić benchmarking wynagrodzeń. Ustal cele krótko- i długoterminowe, harmonogram, zasoby oraz budżet tego procesu. Budżet powinien uwzględniać m.in. wynagrodzenie za czas pracy i koszty zakupu wartościowych raportów płacowych.

💡 Przykład: Benchmarking w firmie X jest przeprowadzany co sześć miesięcy przez wybranego pracownika działu HR, który poświęca na to 5 godzin roboczych. Budżet procesu uwzględnia zakup dostępu do dwóch ważnych raportów płacowych, ale nie przekracza kwoty X.

2. Wytypuj stanowiska do analizy

Wybierz stanowiska reprezentatywne dla całej struktury organizacyjnej, które mają być uwzględnione w badaniu, typowe dla branży lub kluczowe dla działalności firmy.

💡 Przykład: Benchmarking w firmie X jest prowadzony dla dwudziestu kluczowych stanowisk w trzech różnych działach, w tym dla pięciu stanowisk managerskich, dziesięciu stanowisk na poziomie senior i pięciu stanowisk na poziomie mid level. Do porównania wybierane są tylko te firmy, których opisy stanowisk są co najmniej w 80% zgodne z opisami stanowisk w firmie X.

3. Wybierz rynki do porównania

Zdecyduj, z jakim rynkiem chcesz porównywać wynagrodzenia: lokalnym, krajowym, międzynarodowym lub branżowym, w zależności od specyfiki działalności firmy. Określ, czy benchmarking będzie obejmować konkurencję z tej samej branży, czy obejmie też firmy o podobnym profilu działalności.

💡 Przykład: Firma X prowadzi niszową działalność i nie ma konkurentów na rynku lokalnym, jednak posiada pięciu konkurentów na rynku krajowym oraz jednego na rynku międzynarodowym. W procesie benchmarkingu uwzględnia tylko firmy działające na poziomie krajowym, ponieważ wynagrodzenia oferowane przez zagranicznego konkurenta są znacznie wyższe niż średnia wynagrodzeń krajowej konkurencji. Aspirowanie do tych poziomów nadmiernie obciążałoby budżet firmy.

4. Pozyskaj dane rynkowe

Aby dokonać porównań, musisz pozyskać dane o wynagrodzeniach na wybranym rynku. Możesz m.in.:

• skorzystać z zewnętrznych bezpłatnych lub płatnych raportów płacowych;
• przeprowadzić research ofert dostępnych na portalach pracy, forach specjalistycznych i portalach społecznościowych (np. LinkedIn);
• wziąć udział w badaniach wynagrodzeń organizowanych przez firmy konsultingowe i w zamian otrzymać końcowy raport z podsumowaniem;
• nawiązać współpracę z agencjami rekrutacyjnymi, które dysponują informacjami o aktualnych stawkach płacowych.

5. Przeanalizuj i porównaj dane

W organizacji benchmarkingu może Ci pomóc platforma HR, która oferuje opcję ankiet eNPS lub ankiet pulsacyjnych. Dane z ankiet o bieżącym poziomie zadowolenia z wynagrodzeń w firmie, możesz zestawiać z danymi rynkowymi. Analizując różnice, weź pod uwagę nie tylko podstawowe wynagrodzenia, ale także inne elementy, takie jak premie, bonusy, świadczenia dodatkowe (np. ubezpieczenie zdrowotne, pakiety socjalne).

6. Oceń wyniki

Na podstawie zebranych danych oceń pozycję swojej firmy na rynku wynagrodzeń. Ustal, czy wynagrodzenia są rzeczywiście konkurencyjne w porównaniu do rynkowych standardów.

7. Dostosuj politykę płacową i zakomunikuj zmiany zespołowi

Rozważ dostosowanie polityki wynagrodzeń (np. wprowadzenie podwyżek, nowych świadczeń pozapłacowych lub zmian w strukturze wynagrodzeń), jeśli wyniki benchmarkingu wskazują, że Twoja firma nie jest konkurencyjna w obszarze płac. Nie zapomnij poinformować zespołu o zmianach – transparentność w kwestii wynagrodzeń pozytywnie wpływa na zaangażowanie i zadowolenie pracowników.

8. Monitoruj i aktualizuj dane

Włącz benchmarking wynagrodzeń na stałe do swojej strategii utrzymywania pracowników i regularnie dostosowuj wysokość wynagrodzeń do standardów rynkowych.

Benchmarking wynagrodzeń – podsumowanie

Benchmarking wynagrodzeń to proces, dzięki któremu Twoja firma będzie postrzegana przez pracowników i kandydatów jako atrakcyjny pracodawca. Monitorowanie kosztów personalnych pozwoli nie tylko zoptymalizować wykorzystanie zasobów, ale przede wszystkim zmotywować zespół oraz utrzymać system wynagradzania dostosowany do standardów rynkowych.